In samenwerking met De Groene Amsterdammer, EenVandaag, Trouw, de Gelderlander, het Noordhollands Dagblad en Vers Beton verzamelde onderzoeksplatform Investico alle openbare data over ‘gevoelige’ locaties die dicht bij drukke (snel)wegen liggen. In maart van dit jaar werd de richtlijn ‘luchtkwaliteit en gezondheid’ van de GGD-en in Nederland herzien. Daarin staat een advies over hoe ver een school, kinderopvang en verpleeghuis van een drukke weg moet liggen.
100.000 kinderen op scholen ademen (teveel) fijnstof in
273 scholen, 607 kinderdagverblijven en bso’s, 257 verpleeghuizen en 902 sportvelden liggen te dicht bij drukke wegen. De lucht is er te vervuild en voldoet niet aan de nieuwe richtlijn van de GGD. Bijna geen enkele locatie op de hoogte is van de GGD-richtlijn of de gezondheidsrisico’s van vervuilde lucht. Ruim 100.000 scholieren krijgen les in lokalen in de buurt van drukke wegen.
De locaties liggen allemaal binnen 150 meter van een drukke weg. Daardoor is er sprake van “een verhoogd risico voor de volksgezondheid”. De luchtverontreiniging kan volgens de GGD-en leiden tot luchtwegaandoeningen en zelfs tot longkanker, vooral bij kinderen en ouderen.
Je kunt op de bovenstaande kaart inzoomen op Nijmegen, klik op een bolletje om te zien welke locatie het is
Richtlijnen, geen wet
De lucht voldoet weliswaar wettelijk aan de Europese kwaliteitsnormen voor luchtkwaliteit, maar de GGD gaat uit van advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die veel strenger zijn. De EU-regels zijn een politiek compromis.
Bedreiging voor de gezondheid
Stoffen in uitlaatgassen, zoals fijnstof en stikstofoxiden, veroorzaken ontstekingen in de longen, ogen, keel en neus. Inademen van deze deeltjes kan leiden tot benauwdheid, hoesten of een astma-aanval. Uit onderzoek blijkt dat bij één van de vijf kinderen met astma dit te wijten is aan luchtverontreiniging. Ultrafijn stof is nog schadelijker omdat het via de longen zelfs in de bloedbaan terecht kan komen en zo alle andere organen kan bereiken.
Luchtverontreiniging is een belangrijke bedreiging van de gezondheid, zo blijkt uit steeds meer onderzoek.
Advies
Langdurige blootstelling aan fijnstof en stikstofdioxide is ook op hele lage niveaus schadelijk is. Het nu geldende advies voor gevoelige bestemmingen is: 150 meter afstand tot een snelweg en autoweg, 50 meter tot een drukke weg buiten de bebouwde kom en 25 meter binnen de bebouwde kom.
Over dit onderzoek
(verantwoording zoals afgedrukt in he Trouw artikel: Wat betekent leren langs een snelweg voor de gezondheid? | Trouw)
Voor dit onderzoek gebruikte Platform Investico openbare data van het Landelijk Register Zorgaanbieders (LRZa), het Landelijk Register Kinderopvang (LRK), gegevens over onderwijsinstellingen van Duo, het Databestand SportAanbod (DSA) en bestemmingsplannen om een overzicht te krijgen van scholen, kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, verpleeghuizen en sportvelden in Nederland.
Deze data zijn gekruist met het Nationaal WegenBestand (NWB) om te zien welke locaties te dicht bij een vervuilende weg liggen, volgens de gestelde afstanden in de GGD-richtlijn. Een drukke weg binnen- en buiten de bebouwde kom is als zodanig aangemerkt als er volgens het RIVM meer dan 10.000 motorvoertuigen per etmaal overheen rijden; dat is ook de definitie van de GGD. In de GGD-richtlijn gelden ook woningen als gevoelige bestemmingen. In dit onderzoek zijn woningen niet meegenomen.
Links
Een groenstrook is niet genoeg – De Groene Amsterdammer (in dit artikel staat alle informatie over het onderzoek en hoe het er in de praktijk aan toe gaat)
‘Honderden scholen liggen te dicht bij drukke weg’ (nos.nl)
GGD-richtlijn medische milieukunde : Luchtkwaliteit en gezondheid | RIVM
Wat betekent leren langs een snelweg voor de gezondheid? | Trouw
En dan nog dit:
