In alle provincies hebben we op dit moment te maken met krapte op het elektriciteitsnet. Dit begon al in 2021, in sommige provincies kunnen grote windparken en zonneparken niet meer aangesloten worden. De netbeheerders hebben gewaarschuwd dat ook consumenten in de komende tijd de gevolgen gaan merken van de krapte op het net. Het wordt minder vanzelfsprekend dat consumenten zonne-energie altijd kunnen terug-leveren. De wachttijd voor het verzwaren van een huisaansluiting om deze geschikt te maken voor bijvoorbeeld een warmtepomp of elektrisch koken met inductie zal langer gaan duren.
Zie ook: Nieuwsberichten – Elektriciteitsnet (energiekennisbank.nl).
Wat betekent dit voor zonnepanelen-bezitters?
Het elektricititeitsnet is afgeregeld op 230 Volt wisselspanning. Volgens de wettelijk verplichte netcode mag de afwijking maximaal 10% zijn. Dus de spanning mag maximaal 253 Volt worden (230 V + 10% van 230 V) en moet minimaal 207 Volt zijn. Bij een hogere spanning slijt elektrische apparatuur veel harder. Omvormers moeten verplicht afschakelen als de spanning hoger dan 253 Volt wordt. Dat kan dus betekenen dat gedurende de middaguren, waarop een op het zuiden gerichte PV-installatie de meeste stroom opwekt, de omvormer gaat afschakelen als de spanning te hoog wordt.
De kans daarop wordt steeds groter, omdat we steeds vaker te maken hebben met krapte op het elektriciteitsnet. In de praktijk kan dit bijvoorbeeld betekenen, dat in een buurt waar veel bewoners zonnepanelen hebben, er te veel stroom wordt ingevoed die niet direct gebruikt wordt. Daardoor kan de spanning oplopen totdat deze te hoog wordt en omvormers gaan afschakelen.
Zie ook: EnergiePodium – Het laagspanningsnet wordt het volgende knelpunt.
Verbruik zelf ?
Als je al een PV-installatie zoveel mogelijk gericht op het zuiden hebt, kun je proberen op de piekmomenten zelf zoveel mogelijk stroom te gebruiken. Laat een was draaien, zet de vaatwasser aan, laad je elektrisch auto op. Als de salderingsregeling wordt afgeschaft, is ook het devies dat je de opgewekte stroom zoveel mogelijk zelf gebruikt. Als je er daadwerkelijk last van hebt dat je omvormer gaat uitschakelen, dan ben je waarschijnlijk niet de enige in de buurt. Je kunt dan ook met je buren overleggen om op het piekmoment (rondom het middaguur) zoveel mogelijk stroom te gaan verbruiken. Want stroom die opgewekt wordt met zonnepanelen, wordt altijd zo dichtbij mogelijk weer gebruikt.
Tip: hebben je buren ook zonnepanelen en ervaren zij geen problemen? Dan is de kans groot dat er een spanningsprobleem in je eigen installatie zit.
Advies netbeheerders bij aanleg van nieuwe PV-installatie
Netbeheerders hebben zowel voor consumenten als installateurs tips en adviezen gepubliceerd. De tips voor installateurs zijn wat technischer, maar ze komen op hetzelfde neer:
- overweeg een Oost-West opstelling; de productie van de zonnestroom sluit beter aan bij het gebruik. Je hebt in totaliteit een iets lagere opbrengst (zo’n 10%) dan bij de ligging richting zuiden. Panelen in Oost-West opstelling leveren in de ochtend (oost) en aan het einde van de dag (west) de meeste stroom en kun je de opgewekte stroom gebruiken op de momenten dat je thuis bent.
- meestal hangt de omvormer in de buurt van de zonnepanelen, boven in huis. Als de voedingskabel tussen de omvormer en de meterkast erg lang is, kan de spanning bij de omvormer een paar Volt hoger zijn dan in de meterkast. De netbeheerders is verantwoordelijk voor dit overdrachtspunt (tussen huisaansluiting en elektriciteitsnet) en zal proberen de spanning onder of op 253 Volt te houden. De omvormer kan dan toch afschakelen. Vandaar het advies om deze voedingskabel zo kort mogelijk te houden en voldoende dikte te nemen (6 mm2 i.p.v. 2,5 mm2).
- begrenzen van het piekvermogen, ook wel het ‘onder-dimensioneren’ van de omvormer genoemd. Het vermogen van de omvormer wordt dan iets kleiner gekozen dan het totaalvermogen van de zonnepanelen (de omvormer kan dan ook iets goedkoper zijn). Tijdens de piekuren wordt er dan iets minder energie opgewekt, maar op het jaartotaal is dit nauwelijks van invloed.
- werken op 1 of op 3-fase; meestal wordt een PV-installatie met een 1-fase-omvormer uitgevoerd (tenzij het vermogen van de installatie boven de 4 kWp komt). Als je woning over 3 fasen beschikt, kan de installateur kiezen op welke fase de omvormer wordt aangesloten, kies dan de fase die overdag de laagste spanning heeft (dit moet gemeten worden). Als je een slimme meter hebt, kunnen via de netbeheerder de piekspanningen van de afgelopen 10 dagen opgevraagd worden.
- let er op bij aanschaf dat de omvormer pas afschakelt bij 253 Volt en niet lager!
- zorg er altijd voor je PV-installatie aan te melden op www.energieleveren.nl. Dit is voor het beheer van het elektriciteitsnet erg belangrijk, bovendien is het verplicht.
Links
Krapte op het elektriciteitsnet raakt komende jaren iedereen
Noodwet nodig om problemen op stroomnet te voorkomen
Netbeheerder waarschuwt: stroomnet bereikt maximum in delen Amsterdam
Netbeheerders presenteren tips en trucs om spanningsproblemen met zonnepanelen te voorkomen – Solarmagazine mei 2021