Bij zonnepanelen kun je redelijk nauwkeurig uitrekenen wat het PV-systeem zal opbrengen. Een zonneboiler is wat dat betreft een moeilijk product, want de opbrengst hangt enorm samen met het gedrag van de bewoners. De zonneboilercombi-systemen die ook ingezet kunnen worden voor verwarming, komen er al wat beter van af. Maar bij een standaard zonneboilersysteem is de opbrengst alleen maar acceptabel als je het water dat verwarmd wordt ook daadwerkelijk gaat verbruiken.
Het opbrengstprincipe van een zonneboiler is namelijk dat je gas (of elektriciteit in geval van een warmtepomp) bespaart bij het verwarmen van water met de zonneboiler. Maar als je vervolgens dat water nauwelijks gebruikt, ben je de hele dag bezig water warm te houden zonder dat er enige besparing tegenover staat.
Als je wilt gaan rekenen met een terugverdientijd, is die erg lastig te bepalen. Andersom is ook waar, gebruik je veel tapwater voor de douche (bed & breakfast, camping) dan is de zonneboiler niet alleen goed voor het milieu maar ook voor je portemonnee. Op de website van Milieucentraal is aandacht besteed aan de zonneboiler. Je vindt daar ook enkele voorbeelden van een kostenberekening. Wil je weten of een zonneboiler iets voor je is, raadpleeg dan Advies op maat van Milieucentraal.
Dimensioneren van een zonneboilersysteem
Niet alleen moet je bij een zonneboiler de capaciteit afstemmen (grootte van collector en het voorraadvat) op het vermeende verbruik, ook komt er enige planning rondom de gezinssamenstelling om de hoek kijken. Die gezinssamenstelling kan immers binnen enkele jaren veranderen (pubers die op zichzelf gaan wonen, bijvoorbeeld) en dan kan het beoogde verbruik wel eens een stuk minder worden.
Wat betreft de instraling van zonne-energie, wordt ook bij de capaciteitsberekening van een zonneboilersysteem gebruik gemaakt van een instralingsdiagram (daar staat de methode beschreven voor zonnepanelen). Bij een zonneboiler gebruikt men meestal een draaischijfje.
Bij een hellingshoek van 30 graden op het zuiden kan een zonnecollector het meeste opvangen in de zomermaanden. Er is dan echter een overschot aan warmte. Wil je in de tussenseizoenen meer energie vangen, moet je de hellingshoek tussen de 20 en de 60 graden kiezen, met bij voorkeur een oriëntatie tussen zuid-oost en zuid-west.
Schaduwwerking op de zonnecollector drukt de opbrengst, dus dat moet zoveel mogelijk voorkomen worden.
Afmetingen van een zonneboilerinstallatie
Er circuleren verschillende cijfers. Het maakt ook uit of je de zonneboilerinstallatie alleen gebruikt voor het verwarmen van tapwater, of dat het warme water ook gebruikt gaat worden voor de verwarming (al dan niet in combinatie met een warmtepomp, zie ook de PVT-panelen).
Milieucentraal stelt dat voor het leveren van tapwater voor 4 personen een collector van 3,5 m2 nodig is, met een opslagvat van 150 liter. Voor normaal gebruik (geen regendouche of ligbad) gaat men uit van een gebruik per persoon van 30 liter warm water van 60 graden per dag. Gebruikt men het warme water ook de wasmachine en de vaatwasser (hotfill) dan moet men voor een iets grotere zonneboiler kiezen (10 liter extra per spoelbeurt voor de vaatwasser, 20 liter extra voor een wasje).
Bovenstaande tabel wordt vaak als een richtlijn gebruikt. Van de collector-oppervlakte kun je 2/3 nemen als je vacuümbuizen neemt, die hebben een iets hogere opbrengst per m2. Dit is niet meer dan een indicatie. Overleg met de installateur voor een capaciteitsberekening. Kies de zonneboiler niet te groot. De opbrengst is immers erg afhankelijk van het daadwerkelijke warmwater verbruik. Als je boiler te groot is, ben je langdurig water aan het verwarmen wat je niet verbruikt.
