De stroom die je opwekt met je zonnepanelen wordt via de omvormer op het elektriciteitsnet ingevoerd. Als je minder stroom verbruikt dan dat er wordt opgewekt, wordt deze ‘overtollige’ stroom teruggeleverd. De elektriciteitsmeter moet dus wel geschikt zijn voor het meten van de teruggeleverde stroom. De netbeheerder weet of jouw meter een teruglevermeter is. Vraag altijd de geschiktheid van de meter in de meterkast op bij je netbeheerder. Want je kunt aan de buitenkant niet zien of de meter wel geschikt is. Teruglevermeters hebben aparte telwerken (voor dag- en nachttarief) voor de registratie van de teruglevering.
Soorten elektriciteitsmeters
Er zijn eigenlijk 3 soorten elektriciteitsmeters:
- analoge meter, ook wel bekend als draaimeter of Ferrarismeter
- digitale meter, met een digitaal schermpje
- slimme meter (lijkt op de digitale meter).
De Ferrarismeter, ook beschikbaar met twee telwerken voor dag- en nachttarief. Populair bij zonnepanelenbezitters omdat er eigenlijk automatisch saldering plaatsvindt doordat de meter terugdraait als er stroom wordt teruggeleverd. Maar let op: soms is deze Ferrarismeter bewerkt zodat deze niet meer kan terugdraaien. Dit werd gedaan door netbeheerders om fraude te voorkomen, want net zoals bij de kilometerteller van oude auto’s had men uitgevonden dat je met een truc de Ferrarismeter teruguit kon laten draaien. Je moet dus altijd even checken bij de netbeheerder of de meter wel kan terugdraaien.
De Ferraris-meter is niet toekomstvast: als de Wet op de afbouw van de salderingsregeling ingaat, is een digitale meter (die de teruglevering apart kan meten) verplicht. En let op als je gebruik maakt van dubbeltarief: vanaf 1 juli 2021 stoppen de netbeheerders met uitzenden van ToonFrequent-signaal (TF). Dit signaal zorgt ervoor dat de Ferrarismeters tussen dag- en nachttarief schakelen.
Een digitale meter, niet te verwarren met de slimme meter. Er zit een digitaal schermpje op de meter en er is een (vaak blauwe) knop om te scrollen door de meterwaarden. Een slimme meter is ook digitaal, maar bevat veel meer functionaliteiten om uit te lezen en bijvoorbeeld te schakelen tussen dag- en nachttarief. De meter is voorbereid op toekomstige diensten en functies. De digitale meter kan meer telwerken hebben, en bevat soms ook de mogelijkheid om meterstanden door te sturen. Niet alle digitale meters zijn geschikt om teruglevering te registreren. Ook hier geldt dat je alleen maar zekerheid hierover krijgt door bij de netbeheerder te informeren.
De slimme meter. Ook met een digitaal schermpje en een knop om door de meterwaarden te scrollen. Een slimme meter heeft veel mogelijkheden om uit te lezen, ook op afstand. Via de slimme meter kan de netbeheerder ook de energielevering stopzetten. Er worden verschillende type meters (merken) gebruikt door de netbeheerders in Nederland. Er is veel te doen (geweest) over de privacy van slimme meters. Dat gaan we hier niet dunnetjes overdoen, maar iedereen die een energiemanager heeft en het eigen energieverbruik meet, weet dat je vrij exact kunt afleiden hoe laat je opstaat en hoe laat je naar bed gaat, wanneer je je tv-hoek aan en uitzet en wanneer je je wasjes draait. En ook wanneer er iemand thuis is of niet. Dus beveiliging van deze data is extreem belangrijk.
Op de slimme meter zit een fysieke ‘poort’, de P1 poort. Met een speciaal kabeltje kun je deze aansluiten op je computer en kun je deze zelf uitlezen. Maar je kunt ook anderen machtigen om op afstand de meter uit te lezen. Mindergas.nl kan dat bijvoorbeeld doen voor je gasverbruik, er zijn ook veel monitoring-systemen die niet alleen de opbrengst van de zonnepanelen in de gaten houden maar ook je energieverbruik in kaart kunnen brengen doordat ze op afstand je slimme meter kunnen uitlezen.
In Duitsland heeft een enorme ‘Energiewende’ plaatsgevonden, maar daar is het elektriciteitsnet veel minder robuust. In heel veel deelstaten is het op zonnige dagen noodzakelijk dat PV-installaties afgeschakeld worden omdat het elektriciteitsnet de in voeding niet aan kan. Inmiddels is het daar verplicht dat omvormers op afstand uitgeschakeld kunnen worden. Dat is zuur, want je PV-installatie brengt op dat moment niets op en je moet gewoon betalen voor de elektriciteit die je verbruikt.
Links
Voor de techneuten onder jullie: wanneer je thuis een slimme meter hebt geïnstalleerd, kan je je energie meten met Raspberry Pi. Energieverbruik is in te zien via gratis te downloaden software. In dit artikel wordt uitgelegd hoe je dit kunt doen:
Energie meten met Raspberry Pi: snel en overzichtelijk je verbruik zien – c’t (ct.nl)
